Vùng thủ đô là thuật ngữ dùng để chỉ một vùng nhiều tỉnh lân cận trong đó lấy Hà Nội là trung tâm. Được quy hoạch và định hướng phát triển thành vùng kinh tế trọng điểm của cả nước và khu vực, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó việc mở rộng vùng thủ đô sẽ giải quyết được những vấn đề đang tồn tại của Hà Nội.
Định hướng phát triển vùng thủ đô
Bản quy hoạch xây dựng vùng Thủ đô sẽ bao gồm toàn bộ Thủ đô Hà Nội cùng 9 tỉnh vệ tinh là Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Hải Dương, Hưng Yên, Hà Nam, Hòa Bình, Phú Thọ Thái Nguyên và Bắc Giang.
Vùng Thủ đô được định hướng phát triển theo hình thức đô thị đa cực tập trung. Không gian vùng được chia thành 2 phân vùng: Đô thị hạt nhân và phụ cận; vùng phát triển đối trọng. Với việc lấy Hà Nội là hạt nhân và các tỉnh lân cận là đô thị vệ tinh.
Thủ đô Hà Nội mở rộng sang các vùng xung quanh từ 25 – 30km được thiết lập làm đô thị hạt nhân và phụ cận. Với chức năng chính là lan tỏa sự phát triển của Thủ đô Hà Nội, các khu vực tạo nên vành đai xanh để cung cấp sản phẩm cho nội đô đồng thời phát triển song hành các ngành tiểu thủ công nghiệp, làng nghề cũng như dịch vụ du lịch, sinh thái, văn hóa….
Định hướng mở rộng phát triển vùng thủ đô
Vùng phát triển đối trọng sẽ là khu mở rộng từ trung tâm Hà Nội theo bán kính 30-60km bao gồm 3 phân vùng lớn là Nam sông Hồng , Bắc sông Hồng và phía Đông sông Hồng. Mỗi phân vùng sẽ có sự liên kết chặt chẽ tuy nhiên cũng sẽ có những nhiệm vụ riêng có dựa theo đặc trưng về mặt hạ tầng, kinh tế và văn hóa.
Trong đó Thủ đô Hà Nội giữ vai trò đô thị trung tâm, tỉnh Bắc Ninh với thành phố Từ Sơn và thành phố Bắc Ninh, huyện Văn Giang của tỉnh Hưng Yên và tỉnh Hải Dương sẽ là các đô thị đối trọng có chức năng giảm áp lực về mặt dân số, hạ tầng cho Hà Nội. Các đô thị khu vực phía Tây Hà Nội giữ vai trò phát triển dịch vụ và công nghệ cao.
Trung tâm Vùng Thủ đô mới được thiết lập
Để giảm tải cho cơ sở hạ tầng, giảm mật độ dân cư bằng việc di dời những chức năng của khu vực trung tâm như khu công nghiệp, giáo dục, y tế, thương mại… sang vùng vệ tinh là điều tất yếu. Đi cùng với đó là xây dựng đồng bộ cơ sở hạ tầng, đặc biệt là tuyến đường vành đai 4 được thiết lập là chìa khóa vàng để để giải tỏa áp lực giao thông trong vùng lõi.
Đường vành đai 4 đi vào hoạt động sẽ thúc đẩy nhanh quá trình giãn dân từ khu vực trung tâm về phía Đông và Đông Bắc sông Hồng. Hiện nay chỉ khu vực Đông - Đông Bắc sông Hồng còn sở hữu quỹ đất xanh phù hợp về vị trí địa lý, kết nối hạ tầng để phát triển thành các khu đô thị và tiện ích. Đây cũng là những địa phương có hệ thống đường giao thông hiện đại nối liền với đường vành đai 4 cũng như trung tâm thành phố Hà Nội thông qua các cầu nối quan trọng là cầu Tứ Liên, cầu Trần Hưng Đạo, cầu Vĩnh Tuy 2, cầu Đuống 2 và cầu Giang Biên.
Với định hướng mở rộng này, khu vực phía Đông và Đông Bắc Hà Nội liên tục được khoác lên mình những tấm áo mới hiện đại và đồng bộ nhờ các đề án quy hoạch. Các địa phương trong vòng bán kính 15 đến 25 km đang có sự chuyển mình vô cùng mạnh mẽ.
Trong đó, Từ Sơn là thành phố trực thuộc tỉnh Bắc Ninh từ năm 2021. Đây cũng là khu vực được xây dựng theo hướng đô thị tích hợp với đầy đủ tiện ích, kiến tạo không gian đa tầng đảm bảo đáp ứng đầy đủ nhu cầu sinh sống và làm việc của người dân, cũng như hàng chục nghìn lao động người nước ngoài đang sinh sống và làm việc tại khu vực này.
Trung tâm Vùng Thủ đô mới được thiết lập thu hút lượng lớn cư dân đến sinh sống và làm việc
Đồng thời, Từ Sơn không chỉ sở hữu vị trí đặc biệt trong vùng Thủ đô ( cách Hà Nội 12km) mà còn là địa phương nằm trong vùng tam giác kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, thuộc hành lang kinh tế Lạng Sơn – Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh. Các chuyên gia nhận định, trong thời gian tới thành phố Từ Sơn sẽ trở thành trung tâm Vùng Thủ đô với sự bật lên đầy mạnh mẽ bằng những tiềm năng vốn có của mình.
Với những ưu thế vượt trội so với các khu đô thị vệ tinh khác trong Vùng Thủ đô, thành phố Từ Sơn nói riêng và tỉnh Bắc Ninh nói chung đã và đang giữ vai trò trọng điểm trong tiến trình phát triển kinh tế, công nghiệp, dịch vụ song song với bảo vệ môi trường, an ninh quốc phòng. Thành phố Từ Sơn chính là khu vực hoàn hảo để kiến tạo nên không gian đô thị xanh, sạch và hiện đại thu hút cư dân thủ đô di chuyển về để sinh sống và làm việc, giảm áp lực cho vùng lõi thủ đô theo đúng chủ trương chính sách nhà nước đã đề ra.